كشف شبيه‌ترين منظومه سياره‌اي به منظومه شمسي

كشف شبيه‌ترين منظومه سياره‌اي به منظومه شمسي

اخترشناسان به كمك تلسكوپ فضايي كپلر موفق شده‌اند شش سياره سنگي و گازي را در اطراف ستاره‌اي خورشيدمانند كشف كنند. اين منظومه كه كپلر11 نام گرفته، دوهزار سال‌نوري از زمين فاصله دارد.

جك ليساور، دانشمند سياره‌شناس و عضو گروه علمي تلسكوپ فضايي كپلر در مركز تحقيقات فضايي اميز ناسا در گفتگو با بخش خبري ناسا گفت: «منظومه سياره‌اي كپلر11 بسيار هيجان‌انگيز است. هم به‌شكل جالبي جمع‌وجور است، هم تخت است (همه سيارات شبيه به منظومه‌شمسي در يك صفحه دوران مي‌كنند) و از همه جالب‌تر اينكه تعداد زيادي از سيارات غول‌پيكر در فاصله نزديكي از ستاره خود دوران مي‌كنند. ما اصلا فكرش را هم نمي‌كرديم كه چنين منظومه‌اي بتواند وجود داشته باشد».

به عبارت دقيق‌تر، كپلر11 كامل‌ترين و فشرده‌ترين منظومه سياره‌اي شناخته شده پس از منظومه‌شمسي است.

ليساور ادامه داد: «تاكنون ستارگان معدودي را شناخته‌ايم كه يك سياره از مقابلشان عبور كند، ولي كپلر11 اولين منظومه‌اي است كه بيش از 3 سياره آن از مقابل قرص ستاره مركزي عبور مي‌كنند. مطمئنا خيلي كمتر از 1درصد از ستارگان كهكشان داراي منظومه‌هايي شبيه به كپلر11 هستند، اما مشخص نيست كه اين نسبت يك در هزار، يك در ده‌هزار و يا يك در ميليون باشد. دليلش هم اين است كه اين منظومه فعلا تنها منظومه در نوع خود است».

تمام سياراتي كه به‌دور ستاره كپلر11 دوران مي‌كنند، از زمين بزرگ‌ترند و بزرگ‌ترين آن‌ها در ابعاد اورانوس يا نپتون (با قطر 4 برابر زمين است. نزديك‌ترين اين سيارات، كپلر11ب ده‌برابر از زمين به خورشيد نزديك‌تر است و در فاصله 15 ميليون كيلومتري دوران مي‌كند و خارجي‌ترين آن‌ها، كپلر11جي در نصف فاصله زمين از خورشيد يعني 75 ميليون‌كيلومتري دوران مي‌كند. پنج سياره اول بين 10 تا 47 روز طول مي‌كشد تا يك بار به دور ستاره‌شان بگردند و اين زمان براي دورترين سياره 118 روز طول مي‌كشد.

بدين ترتيب در مقايسه با منظومه شمسي، پنج‌سياره از اين منظومه از سياره عطارد نيز به ستاره‌شان نزديك‌ترند و سياره ششم در فاصله بين مدار سيارات عطارد و ناهيد جاي مي‌گيرد.

اندازه‌گيري‌هاي دقيق‌تر نشان مي‌دهد اين سيارات جزو كوچك‌ترين سيارات فراخورشيدي كشف‌شده دسته‌بندي مي‌شوند. اين سيارات تركيبي از سنگ و گاز هستند؛ بيشتر جرم آن‌ها را هسته سنگي تشكيل مي‌دهد، اما بيشتر حجم سياره مربوط به مواد گازي است.

هرچند زمان زيادي از كشف اين منظومه سياره‌اي نگذشته، اما دانشمندان احتمال مي‌دهند با مطالعات دقيق‌تر و طولاني‌تر بتوان سياره هفتم و شايد سيارات ديگري را در فواصل دورتر از اين ستاره كشف كنند. البته فاصله سيارات تازه‌كشف‌شده تا ستاره مركزي به‌قدري نزديك است كه بعيد به‌نظر مي‌رسد اين سيارات توانايي ميزباني از حيات را داشته باشند».